U četvrtak, 06. juna, sa početkom u 19h, u Kući Đure Jakšića, u Skadarliji, biće otvorena izložba fotografija „Muzički Prag“, autora Jirži Všetečka.
Izložba predstavlja prvo dešavanje i početak programa kojim se otvara manifestacija "Dani Praga u Beogradu".
Izložbu fotografija „Muzički Prag“ posetioci će biti u mogućnosti da vide od 06 - 20. juna 2013.
Renomirani češki fotograf Jirži Všetečka već decenijama na svojim radovima beleži sve promene Praga, nudi svež pogled na njegove znamenitosti, otkriva njegova skrivena lica. Baveći se ovom neiscrpnom temom ostvario je niz prestižnih izložbi po svetskim metropolama, ilustrovao mnogobrojne publikacije a u Beograd dolazi sa izborom svojih najboljih radova. Jedinstvena prilika da upoznate Prag kako ga malo ko poznaje.
Jirži Všetečka je član Udruženja profesionalnih fotografa Češke Republike, rođen je 12. decembra 1937. godine u Pragu. Diplomirao je na Mašinskom fakultetu u Pragu, ČVUT (1960).
Od 1969. do 1990. godine bio je profesor na Katedri za fotografiju na čuvenoj praškoj filmskoj akademiji FAMU. 1977. je imenovan za docenta na odseku umetničke fotografije. U periodu od 1964. do 1990. bio je član Udruženja likovnih umetnika, a od 2000–2001. predsednik Udruženja čeških fotografa. Fotografijom se bavi od 1958. godine sa fokusom na fotografiju kao dokument jednog vremena. Sarađivao je sa mnogim prestižnim časopisima, Češkom televizijom, Čehoslovačkim filmom, Češkom filharmonijom. Kao autor 18 crno–belih publikacija, bio je nagrađivan od strane nekadašnjeg čehoslovačkog Ministarstva kulture na takmičenjima za najlepše knjige godine – Praški šetač (Pressfoto, 1978), Objektivom računara (SNTL, 1981), Praga musicopolis Europae (Supraphon, 1984), Opšte popravljanje slikom (NADAS, 1987). Takođe je od strane izdavačke kuće Panorama dobio nagradu godine za knjigu o Pragu Kraljevski put (1988). Od 1993. počinje da se bavi i kolor fotografijom za potrebe izdavačke kuće U raju i njenih publikacija o Pragu (Prag, majka svih gradova, Prag i secesija). 2005. je izdao monografiju Praga gde je predstavio crno-bele i kolor fotografije pod nazivom Praški šetač.
Realizovao je samostalne izložbe u Pragu 1962, 1968, 1971, 1987, u Parizu – UNESCO 1988, Avgust 1968 – studio MAT 1988. 2002. godine postavljena je celokupna izložba Praški šetač u Terezianskom krilu Stare kraljevske palate na Praškom zamku. Nakon te izložbe, postavka postaje i putujuća izložba, te je bila izložena u SAD-u, Francuskoj, Nemačkoj, Bugarskoj, Rumuniji, Moldaviji i u Mađarskoj. Učestvovao je na međunarodnim izložbama kako u Češkoj tako i u inostranstvu – Mađarska, Poljska, Jugoslavija, EXPO ’67 u Montrealu, Brazil, Italija, Nju Jork, putujuće izložbe Czech Press Photo 1995, 1996. 1992. godine je nagrađen medaljom Jana Amosa Komenskog od strane Čehoslovačke komisije pri UNESCO-u za putujuću izložbu Opšte popravljanje slikom, koja je koncipirana na osnovu dela J. A. Komenskog (Opšti savetovanje o popravljanju ljudskih stvari). Izložbu je organizovalo Ministarstvo inostranih poslova ČSR u glavnim gradovima Evrope. Od 1991. je član saveta fondacije PANGEA.
Od 1960. predaje na Mašinskom fakultetu ČVUT u Pragu. Od 1972. se, u saradnji sa katedrama, zalagao za modernizaciju obrazovnog sistema (Hiblova spomen-medalja za doprinos razvoju Mašinskog fakulteta ČVUT u Pragu). U periodu od 1991. do 2001. godine bio je šef AVTC pri rektoratu ČVUT, a kao režiseru video programa je od strane žirija međunarodnih festivala Techfilm, Academia film Olomouc, Ekofilm i Ministarstvo obrazovanja, omladine i sporta ČR nagrađen za sledeće video programe: Perspektiva, Hiperbolički paraboloid, Geometrija krovova, Neka bude svetlo, Talasi oko nas, Solarna energija, X zraci, Centar za podršku visokoškolskog studija slabovidih učenika, Rudolfov potkop, Vaclavski trg, Svetlo i senke.
7. juna od 20:30h VEČE FILMSKE MUZIKE: ČEŠKI NARODNI SIMFONIJSKI ORKESTAR Gosti: EMIR KUSTURICA AND THE NO SMOKING ORCHESTRA i VRELO
Plato ispred Skupštine Grada Beograda
Poseban poklon za sve Beograđane koji su raspoloženi da u promenadi prođu pored Skupštine grada i uživaju u odličnom koncertu: u muzičkom programu će se predstaviti proslavljeni Češki narodni simfonijski orkestar sa selekcijom najpoznatijih tema iz filmova. Koncertna svetkovina na otvorenom će posebno biti ulepšana gostovanjem naše poznate etno grupe Vrelo, koja će sa ovim orkestrom interpretirati kompoziciju „Kosa“ iz istoimenom filma Miloša Formana. Ovo izuzetno veče će se nastaviti uz specijalno učešće našeg najpoznatijeg „praškog đaka“, Emira Kusturice i sastava The No Smoking Orchestra koji će sa gostima iz Češke izvesti nekoliko numera iz opere „Dom za vešanje“.
Češko muzičko nasleđe se uglavnom vezuje za svetski poznate i značajne kompozitore kao što su Antonin Dvoržak i Bedržik Smetana koji zauzimaju centralna mesta u muzici romantizma. Uz kompozitore, značajnu ulogu u češkom muzičkom nasleđu igraju i institucije, od kojih neke slave i više vekova svog postojanja. " Statovske divadlo" (sada deo institucije "Narodno pozorište") je izgrađeno u XVIII veku, i do sada je služilo kao mesto izvođena hiljade dela. Poznato je i po tome što je na sceni ovog pozorišta Mocartov "Don Điovani" bio svetski premijerno izveden 1787.
Orkestar "Češke filharmonije", "Praški simfonijski orkestar" i "Praški radijski simfonijski orkestar" su od svog osnivanja važila za jedne od najuglednijih grupa svoje vrste.
Godine, 1993. Jan Hasenöhrl dolazi na ideju da ujedini muzičare ovih triju orkestra i tako nastaje" Češki narodni simfonijski orkestar" koji prvi put nastupa novembra iste godine pod dirigentskom palicom Vladimira Valka. Tokom dvadeset godina postojanja, ČNSF je uspeo da postane jedan od najznačajnijih orkestra kako u zemlji, tako i u inostranstvu. Iza sebe broji 36 snimljenih diskova, 8 DVD-a i preko 30.000 prodatih diskova. Nosilac je i "Gustav Maler" nagrade zbog negovanja dela ovog velikog kompozitora, ostvaren je ugovor sa prestižnom britanskom izdavačkom kućom "IMG Artists London", kao i ugovor sa "Tokyo Victor Entertainment".
Od 2005. ČNSF organizuje "Praške promenade", usvajajući koncept britanske tradicije izvođenja muzičkih festivala na otvorenom "BBC Proms" na kojima je nekoliko puta gostovao sadašnji dirigent Libor Pešek. "Praške promenade" svake godine ugoste neke od najuglednijih umetnika sadašnjice. Među njima su Enio Marikone, Džejms Morison, Paul Frimen, Andrea Bočeli, Sting, Vanesa Mae, Paul Pots, kao i Kemala Gekića koji važi za jednog od najznačajnijih i najkontroverznijih svetskih pijanista.
Treba dodati i činjenicu da se jedinstvenost ovog orkestra ogleda u tome što ČNSF u svoj program učvršćuje razne muzičke žanrove: od klasične preko savremene muzike, filmske partiture, džez koncerte i mjuzikle.
Emir Kusturica je jedan od najpoznatijih reditelja sa prostora bivše Jugoslavije. Međutim, nije dovoljno nazvati ga samo rediteljem. On je i glumac, producent, pisac, muzičar, arhitekta, predavač, jednom rečju: stvaralac. Kako sam kaže, ključ je u radoznalosti, i u potrebi da se iskaže na razne načine.
"Rođen sam sa mogućnošću da radim mnoge stvari, i to sam dokazao. Kako naučnici kažu, mi dobijemo 23 hromozoma od majke i 23 od oca, i pitanje je šta se dobija mešanjem tih hromozoma. Šta se desi da bi se neko rodio kao fudbaler, naučnik, model? To je ono što je predivno, jer život je uvek čudo. Dovoljno je verovati"
Svoje prvo filmsko iskustvo duguje Hajrudinu Krvavcu koji ga je 1972. godine angažovao da glumi u filmu "Valter brani Sarejevo". Šest godina nakon toga, Emir snima svoj prvi film "Gerenika" koji odnosi prvu nagradu na Festivalu studentskog filma u Karlovim Varima, što Emiru otvara put ka studijama režije na prestižnom fakultetu u Pragu, FAMU-u.
U toku studija režira i dva kratka filma, "Jedan deo istine" i "Jesen", a nakon završetka studija, Emir se vraća u rodno Sarajevo gde započinje profesionalnu karijeru na "Televiziji Sarajevo". Njegov prvi film "Nevjeste dolaze" je izazvao dosta kontraverzi, i ubrzo je bio zabranjen zbog načina na koji se bavio seksualnim temama; Sledeći televizijski film, "Bife Titanik" osvaja nagradu za režiju na nacionalnom Televizijskom festivalu, dok mu "Sećaš li se Doli Bel" donosi prva internacionalna priznanja - Srebnog lava na Filmskom festivalu u Veneciji, 1981. Svoj sledeći film, "Otac na službenom putu" radi u saradnji sa Abdulahom Sidranom, i ovaj film biva nagrađen Zlatnom palmom na Filmskom festivalu u Kanu i iste godine biva nominovan za Oskara.
U toku snimanja "Doma za vešanje", Kusturica prihvata ponudu češkog reditelja Miloša Formana da ga zameni na profesorskom mestu na "Univerzitetu Kolumbija", u Sjedinjenim Američkim Državama. Ovde Emir dolazi do scenarija po kojem je potom nastao film "Arizona Dream", snimljen u glavnim ulogama sa Džonijem Depom, Fej Danavejom i Džerijem Luisom. Ovaj film biva nagrađen Srebrnim medvedom na Filmskom festivalu u Berlinu. Sledeće ostvarenje, film "Underground" donosi Kusturici drugu Zlatnu palmu, dok za "Crna mačka, beli mačor" dobija Srebrnog lava za režiju. Sledi film "Super 8 Stories", dokumentarni film o bendu Emir Kusturica & The No Smoking Orchestra.
2004. godine Emir završava rad na filmu "Život je čudo", što je do tada bio najskuplji film srpske produkcije. Za potrebe snimanja, na brdu Mećavnik, Emir gradi Drvengrad. Iako je isprva služio kao studio, bioskop postaje etno selo poznato širom sveta pod nazivom Kustendorf.
Kao takvo, dobija zvanje najboljeg arhitetonskog ostvarenja u Evropi od strane žirija briselske Fondacije za arhitekturu "Filip Rotije". Od 2008. u Kustendorfu se svakog januara održava muzički i filmski festival koji za cilj ima promovisanje ostvarenja mladih autora. Za ovih par godina Kustendorf su posetili neki od najznačajnijih ljudi savremene filmske industrije kao što su Nikita Mihalkov, Džim Džarmuš, Džoni Dep, čuveni profesor FAMU-a Otakar Vavra, Erik Pope, Filip Remunda, Jan Hrebejk, Izabel Ubert, Lejla Hatami, Brajan Feri, Nik Mejson i Dejvid Gilmor, Odri Tatu, Monika Beluči i ostali.
Emir priprema film "Ljubav i rat" koji će se snimati u Trebinju, a glavnu žensku ulogu će igrati upravo Monika Beluči. Kusturica će se glumiti monaha, ali to nije jedini projekat kojim se on bavi.
Andrićgrad je u fazi izgradnje: projekat koji će oživeti ulice i predele iz romana poznatog nobelovca. Završetak izgradnje je planiran za 2014. godinu a na otvaranju će se premijerno izvoditi Kusturičina opera "Na Drini ćuprija" koja će biti urađena u saradnji sa venecijskim pozorištem "La Feniće-Veridijana". Ovo nije prva opera koji Emir režira; "Vreme Cigana", pank opera režirana 2007. godine premijerno je izvedena u "Operi Bastilje" u Parizu.
2010. izlazi iz štampe Kusturičina autobiografija "Smrt je neprovjerena glasina", koja doživljava veliki uspeh što dokazuje i činjenica da je na području bivše Jugoslavije prodana u preko 100.000 primeraka, i to da je prevedena na italijanski, nemački, francuski i češki jezik. Naziv knjige u češkom izdanju je "Kde jsem v tom příběhu já".
Pored svih ovih projekata, počevši od 1999. Kusturica širom sveta aktivno nastupa sa svojom grupom "Emir Kusturica and The No Smoking Orchestra".
Mini retrospektiva Jiržija Mencla, jednog od najznačajnijih čeških i svetskih reditelja, oskarovca, rodonačelnika „češkog filmskog čuda“ i umetnika koji je izvršio veliki uticaj na generaciju naših najpoznatijih reditelja, takozvanih „čeških đaka“.
Jirži Mencel
"Dobra komedija bi uvek trebalo da priča o ozbiljnim stvarima. Ako pokušate da pričate o takvim stvarima na ozbiljan način, ispašćete smešni. To je rasprostranjeni kontrast: ako želite da usmerite nečiju pažnju na stvari koje su crne, morate ih staviti na belu pozadinu", J. Mencel
Jirži Mencel, jedan od najznačajnijih čeških autora današnjice, svojim je filmovima zadužio kako češku tako i svetsku kinomatografiju. U anale filmske istorije ulazi sa 28. godina režirajući film "Strogo kontrolisani vozovi", koji 1966. godine biva nagrađen Oskarom za najbolji film na stranom jeziku. Zanimljiv je podatak da je u istoj kategoriji je te godine bio nominovan i film Aleksandra Saše Petrovića "Skupljači perija".
Jirži završava prestižnu filmsku akademiju FAMU u Pragu 1962. u klasi čuvenog profesora Otakara Vavre i, pored Miloša Formana, Jana Njemeca, Vjere Hitilove, Jaromila Jireša postaje jedan od nosećih ljudi čehoslovenskog novog talasa (pokreta koji je zbog svojih osobenosti i vrednosti nazvan i "čudom češkog filma"). U godinama koje slede režira 16 novih filmova, od kojih većina dobija status kultnih dela. 1985. u saradnji sa scenaristom i glumcem Zdenkom Svjerakom realizuje i film "Malo moje selo" koji 1986. biva nagrađen specijalnom nagradom žirija na Montrealskom Filmskom Festivalu, dok 1987. na Filmskom Festivalu u Parizu odnosi i nagradu za najboljeg glumca. Ova nagrada je pripala Mađaru Janošu Banu za ulogu Otika Rakosnika, a iste godine "Malo moje selo" biva nominovan i za Oskara.
Godine 1990, posle promene režima i pada Berlinskog zida, film "Ševe na koncu" (koji je inicijalno bio zabranjen 1969. od strane komunističkog režima), dobija Zlatnog Medveda na Berlinskom Filmskom Festivalu. "Život i priključenija vojnika Ivana Čonkina" (1994) doživljava veliki uspeh, dok osam godina kasnije Jirži biva pozvan da učestvuje u izradi omnibusa "Deset minuta stariji" koji okuplja najslavnije režisere sadašnjice kao što su Vim Venders, Džim Džarmuš, Verner Hercog, Bernardo Bertoluči, Žan Luk Godar.
"Služio sam na dvoru engleskog kralja" iz 2006. godine, baziran na istoimenoj knjizi Bohumila Hrabala, doživljava veliku internacionalnu popularnost što Mencela ponovo dovodi u žižu evropske kulturne javnosti. Najnoviji film, "Ženskaroš" biće premijerno prikazan juna ove godine.
Iako se alternativno okrenuo filmu (isprva je želeo da bude pozorišni režiser, ali "zbog nedostatka talenta" nije položio prijemni), Mencel, ostavivši neizbrisiv trag na stranicama istorija filmske umetnosti, biva nagrađen i Francuskim Orderom Chevealier des Arts et des Letters kao i Akira Kurosava nagradom za životno delo na filmskom festivalu u San Francisku. Od '70 godina se posvećuje svojoj prvoj ljubavi-pozorištu. Aktivno režira predstave "Dramskom klubu", "Pozorištu na balustradi", "Vinohradskom pozorištu", dok kao gostujući režiser dobija priliku da postavi svoja dela na nekoliko vodećih scena današnjice, između ostalog i u Francuskom teatru.
2007. godine režira Šekspirevu komediju "Vesele žene vindzorske" u Narodnom pozorištu u Beogradu, a dve godine kasnije se ponovo vraća u Srbiju sa Prokofjevom operom "Zaljubljen u tri narandže"
Pored režije, Mencel je poznat i po svojim filmskim ulogama (glumio je u oko pedesetak filmova i serija), i po svom spisateljskom angažovanju (napisao je dva feljatona: "Ne znam" i "Ne znam po drugi put"). Za sebe kaže da, pored toga što je genije, skromnost je njegova jedina mana.
